video
Thư viện
Tài trợ
Vòm Sắt Iron Dome của Israel hoạt động như nào?
19 Jul, 2014
 |
| Secretary of Defense Leon Panetta visit the Iron Dome battery in Ashkelon. Photo courtesy U.S. Embassy Tel Aviv. |
Israel từ lâu đã được bảo vệ bởi các 'Bức tường sắt' nổi tiếng. Giờ đây, các bức tường này có thêm "mái vòm" phía trên. Các nhà sản xuất vũ khí ở Israel đã hình thành hệ thống chống tên lửa gọi là Vòm Sắt (Iron Dome) trên không phận nước này. Họ tuyên bố đây là hệ thống đáng tin cậy và nhanh nhất hiện nay, có khả năng bắn hạ (shoot down) tên lửa chỉ 15 giây sau khi được phóng lên (launch to impact time of 15 seconds). Chương trình trị giá 1 tỉ USD do Mỹ tài trợ đã phục vụ đắc lực cho Israel trong chiến dịch Protective Edge gần đây chống lại lực lượng Hamas ở dải Gaza. Các lực lượng vũ trang Palestine đã bắn (lob) gần 1.000 quả tên lửa về phía Israel nhưng các tên lửa đánh chặn (interceptor) của Vòm Sắt Iron Dome đã bắn hạ 87% số mục tiêu theo số liệu của Israel, giúp đời sống ở các thành phố Israel ít nhiều diễn ra bình thường. Hệ thống chống tên lửa này hoạt động như nào?
Vòm Sắt Iron Dome là bộ phận tầm gần trong hệ thống phòng thủ tên lửa 3 tầng của Israel. Hai tầng còn lại là David's Sling vẫn đang được phát triển nhắm tới các mục tiêu trên bầu khí quyển với phạm vi vươn xa hơn Địa Trung Hải và hệ thống Arrow - được thiết kế để đánh chặn tên lửa đạn đạo tầm xa hơn nữa trong không gian. Khi tên lửa đối phương được phóng ra, radar của Vòm Sắt Iron Dome ngay lập tức lần theo quỹ đạo (trajectory), tính toán điểm va chạm và phóng lên một quả tên lửa khác sẽ khoá mục tiêu trong vài giây và bắn hạ. Mỗi vụ đánh chặn tốn khoảng 60.000 USD nhưng các kiến trúc sư của hệ thống này khẳng định Vòm Sắt Iron Dome giúp Israel tránh được thiệt hại hàng tỉ đôla về cơ sở hạ tầng và kinh tế cũng như thương vong về người.
Hệ thống này đã giải quyết được nhiều vấn đề hóc búa (teething problem). Ban đầu các chiến lược gia quân sự Israel muốn bố trí nó ở các sân bay để đáp trả máy bay địch trong trường hợp cần thiết. Các tướng lĩnh đã phát triển một mạng lưới nhận diện tất cả các hoạt động không lưu 'thân thiện' (friendly airborne traffic) trên toàn quốc giúp đảm bảo Vòm Sắt Iron Dome chỉ nhắm vào các mục tiêu không xác định. Tuy nhiên, vẫn tồn tại các vấn đề khác: ngay cả khi tên lửa bị bắn hạ, các mảnh vụn (shrapnel) nguy hiểm sẽ rơi từ trên trời xuống. ‘Bất cứ cái gì (bay) lên cũng sẽ phải (rơi) xuống’, kiến trúc sư của hệ thống Arrow – Uzi Rubin nói. Vì thế, đường xá và các khu vực nông thôn của Israel vẫn bị đe dọa (remain exposed). Nông dân - thường là dân nhập cư từ Thái Lan sẽ sống trong sợ hãi giữa đồng không mông quạnh (cower among their crops). 200.000 người Bedouin đang sống trong các khu ổ chuột (shanty towns) cũng không có nơi nào để trốn. Những công nhân đang xây dựng hạ tầng cho Israel sẽ chỉ biết nhìn lên trời và cầu nguyện. Ngày 14 tháng Bảy, một quả tên lửa đã làm bị thương nghiêm trọng một bé gái 10 tuổi đang ở trong nhà tại khu ổ chuột Lakiya. Ngay cả trong thành phố, cứ 10 tên lửa bắn ra, xác suất sẽ có một quả lọt qua được lưới bảo vệ.
Một vài người cho rằng vấn đề chính của Vòm Sắt Iron Dome thực ra là chuyện chính trị. Thành công của hệ thống này có nghĩa là Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu có thể sử dụng Vòm Sắt Iron Dome để duy trì chính sách giải quyết xung đột của mình mà không phải lo lắng về sự trả đũa (retaliation) từ phía Palestine. Theo một cựu quan chức cấp cao: ‘Vòm Sắt Iron Dome đã làm thay đổi tính toán của tất cả các cấp trong chính giới (political echelon) Israel mà họ vẫn chưa lường hết được. Hệ thống này giúp Israel không phải chiều theo sức ép từ dân chúng trong nước và về mặt quân sự đòi hỏi phải chấm dứt xung đột một cách nhanh chóng, từ đó có thể tiếp tục ném bom dải Gaza.’ Nó cũng giúp nước này phần nào bất khả xâm phạm (degree of immunity) trước các nước láng giềng trang bị tên lửa như lực lượng vũ trang Hezbollah của người Hồi giáo Shia ở Lebanon hay Syria, khiến cho một thỏa thuận về hòa bình lâu dài trở nên bớt cấp thiết hơn. Dù sao, khi tiếng còi báo động không kích (air-raid siren) vang lên, hầu hết người Israel đều thở phào nhờ có sự bảo vệ của Vòm Sắt Iron Dome.
Đăng Duy
The Economist
Bài trước: Tương lai Ba Lan: Không có gì phải bi quan
Tags: economics
Ngược lại, Quân lực Do Thái (lực lượng phòng vệ Israel, IDF) bắn vào một ngàn 500 địa điểm xuất phát hay cất giấu hỏa tiễn của Hamas, kể cả đền đài hay chung cư của dân Palestine trên Dải Gaza, làm 170 người thiệt mạng. Vì vậy, Israel bị truyền thông Á Rập hay thiên tả của Tây phương kết án là quá khích.
Người ta cho rằng đây là một cuộc chiến tranh không cân xứng giữa chính quyền Israel có quân đội của một quốc gia tám triệu dân Do Thái, với một lực lượng võ trang của hai triệu người Á Rập trên Dải Gaza chật hẹp chỉ có 360 cây số vuông. Cho nên dù lực lượng Hamas có khai chiến và bắn hỏa tiễn vào dân Do Thái thì Chính quyền tại Tel Aviv vẫn phải tự chế.
Khi vụ bắt cóc xảy ra, có năm tổ chức Á Rập Hồi giáo ra tuyên ngôn xác nhận trách nhiệm hay công trạng rồi lại phủ nhận. Lực lượng thứ sáu là Hamas thì không nhận trách nhiệm mà kêu gọi "intifada" là nổi dậy, lần thứ ba.
Năm tổ chức Á Rập Hồi giáo đó có tên tuổi xa lạ với nhiều người tại Hoa Kỳ hay nơi khác. Đó là 1) Dawlat al-Islam, một chi nhánh của lực lượng "Quốc gia Hồi giáo tại Iraq và Đông phương (Islamic State of Iraq and the Levant, ISIL) tại Hebron; 2) Tiểu đoàn Giải phóng Hebron (Liberators' Battalion of Hebron), một nhóm Palestine vừa mới nổi lên; 3) Lữ đoàn Thánh chiến Toàn cầu (Brigades of Global Jihad) một nhóm xưng tên lạ hoắc; 4) Lữ đoàn Tuẫn đạo Al Aqsa (Al Aqsa Martyrs' Brigade) một lực lượng võ trang liên hệ đến tổ chức Fatah tại vùng Tây ngạn; 5) sau cùng là Lữ đoàn Hezbollah (Hezbollah Brigades), một lực lượng võ trang Hồi giáo thoát thai từ tổ chức Hezbollah tại Lebanon do Iran và Syria yểm trợ.
Lực lượng thứ sáu chính là Hamas. Hamas cũng được Iran và Syria yểm trợ bằng tiền bạc và võ khí với sự cộng tác của Hezbollah được Iran và Syria hậu thuẫn tại nước Lebanon ở phía Bắc .
Nói về võ khí thì hoả tiễn tầm xa được Hamas sử dụng xuất phát từ kỹ thuật Trung Hoa, do Iran khai triển, cải tiến và sản xuất rồi đưa cho Syria chế biến và chuyển dần qua xứ Susan vào Dải Gaza cho Hamas ráp chế, đưa qua các địa đạo và cất giấu trong khu dân cư.
Qua gần 400 chữ ở trên, ta thấy ra sự can dự của nhiều quốc gia và tổ chức võ trang hay quân chính (đấu tranh chính trị và quân sự) của khuynh hướng Hồi giáo quá khích ở chung quanh xứ Israel của dân Do Thái. Tại vùng Trung Đông, dân Do Thái là thiểu số tuyệt đối giữa một biển người Á Rập Hồi giáo, đằng sau còn có dân Hồi giáo của sắc tộc Ba Tư tại xứ Iran. Và ở xa hơn, Trung Hoa với Liên bang Nga cũng chẳng là vô can, hai nước này đã cố che chở và yểm trợ Syria cùng Iran để gây lúng túng cho các nước Tây phương.
Vì vậy, vụ Gaza không đơn giản là cuộc chiến bất cân xứng giữa quốc gia Irael chống lực lượng võ trang Hamas.
Trong các dòng máy bay không người lái sử dụng cho mục đích quân sự, Orbiter do hãng Aeronautics Defense Systems của Do Thái chế tạo thuộc loại “mini” tức rất nhỏ. Nó có thể phóng đi từ một cái giá và khi trở về thì xuống bằng dù và đệm hơi. Chỉ cần 2 người điều khiển. Từ cao độ 2,000 bộ, theo nhà sản xuất, Orbiter 2 có thể cung cấp nhiều tọa độ khác nhau cho các đơn vị pháp binh và thời gian tối đa ở trên không 4 giờ trong vận tốc từ 55km đến 130km/giờ.
Một nhà sản xuất võ khí khác của Israel là Rafael đề nghị cùng với việc bán máy bay không người lái Orbiter 2, họ có thể cung cấp đi kèm theo loại hỏa tiễn Spike không đối đất và hỏa tiễn đất đối đất của Israel Military Industries.
Phiên bản nâng cấp Orbiter 2B có khả năng bay độc lập và hoàn thành nhiệm vụ trên không, cho dù hệ thống định vị GPS bị trục trặc hay sự liên lạc với bộ phận điều khiển bị mất. Phiên bản này có thể mang theo một số trang bị để hỗ trợ nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo.
Hồi đầu năm 2014, báo chí trong nước cho hay, 2 phiên bản súng trường tấn công nổi tiếng Galil ACE 31/32 do hãng Israel Military Industries (IMI) của Israel phát triển và đang được chế tạo tại nhà máy sản xuất vũ khí Z111 của Việt Nam ở tỉnh Thanh Hóa. Từ đây, Galil ACE 31/32 sẽ thay thế dần cho súng AK-47 do Liên Xô sản xuất vốn được quân đội Việt Nam sử dụng từ nhiều chục năm qua.
Năm 2011, báo chí Israel cho hay công ty quốc phòng quân sự của họ đã đạt được hợp đồng 100 triệu đô la xây dựng nhà máy sản xuất súng trường Galil tại Việt Nam. Hà Nội đã chọn súng Do Thái mà không chọn phiên bản AK mới với đề nghị của nhà sản xuất Nga vì đòi giá quá đắt, gần gấp đô giá chào hàng của Do Thái.
Cũng từng có tin từ hai năm trước, nhà thầu quân sự của Do Thái đứng ra cải tiến, nâng cấp cho đoàn xe tăng T54, T55 của Việt Nam vốn đã quá cũ và lỗi thời.
-----
A new study by the Taub Center for Social Policy Studies in Israel finds a relationship between the longevity of men in Israel and army service, which contributes to Israeli men’s better physical fitness
Main findings:
In 2013, the average life expectancy for men in Israel was 81 years, in contrast to the OECD average of 77.7 and a world average of 68.8 years.Considering other variables that influence longevity – including wealth and education levels, the health system and the country’s general demographic profile – the Israeli advantage is large and increasing.An analysis based on a sample of more than 130 countries found that military service added more than three years to male life expectancy.This conclusion is reinforced in data showing the differences in the average life expectancy of men and women in Israel and in the OECD. In the 34 OECD countries, women live an average of 5.5 years longer than men, but in Israel, where military service is shorter and in most cases less physically demanding for women, women’s life expectancy is only 3 years longer.While military service is an important component in public health, it has not yet been discussed in the academic literature on general health factors, nor has it been discussed in Israeli health literature.